SENIOREN: KWETSBAAR MAAR KOSTSBAAR - Kies mee voor het leven!

"Het ouder worden beschouwen als een neergang, als puur verlies is nefast. Het is zinvoller de ouderdom te zien als een nieuwe etappe op de levensweg, met  eigen mogelijkheden, zonder de  uitdagingen  te ontkennen. Senioren moeten bronnen van veerkracht aanboren  en  ontwikkelen door hun eigen kwetsbaarheid onder ogen te zien, door de rol van supporter op te nemen in plaats van die van vedette en open en ontvankelijk te blijven. Zo weet een oudere zich ook omgeven en  gedragen." Dat is de teneur van het juni-artikel in het tijdschrift Adem-Tocht van de hand van Ria Grommen, doctor in de psychologie en altijd actief geweest in vorming en begeleiding van gezinsrelaties en het ouder worden. 

Adem-Tocht roept als spiritualiteitsbeweging voor senioren ook op om in juni weloverwogen je stem uit te brengen, om jouw deelname aan het democratisch proces ernstig te nemen. Doe dat vanuit je eigen overtuiging, met kennis van de partijprogramma's, gewetensvol. Zo bouw je mee aan een open samenleving die kansen biedt voor iedereen.

 Afbeelding Arnaud Jaegers - Unsplash 

Soms lijkt het erop dat  kwetsbaarheid en veerkracht tegenpolen zijn. Dat als  je maar gezond leeft, actief blijft en positief denkt, je de negatieve kanten van de  ouderdom bespaard zullen blijven. Maar die opvatting is duidelijk te simpel. Het is geen of/of-verhaal. Kwetsbaarheid en veerkracht zitten vaak verweven bij dezelfde persoon in een zelfde situatie. Wat de bovenhand krijgt hangt af van een samenspel van factoren in of buiten de persoon en wisselt dan ook vaak. Soms slaat het leven zo hard toe dat je fysiek en mentaal letterlijk plat geslagen wordt, 'valt onder het  kruis'. Toch ontwaakt soms midden in die ellende weer de kracht om op te staan en weer zin te hebben in het leven.

Het volstaat dat je een betere dag hebt of net fijn bezoek hebt gekregen of ... om midden die toenemende kwetsbaarheid naar lichaam en geest te groeien naar wijsheid en aandacht en generositeit. 

Gelukkig degenen die dit zelf op die manier bewust beleven. Gelukkig ook de samenleving die ouderen kansen biedt om een betekenisvolle rol te blijven spelen in plaats van ze enkel te associëren met zorg noden en kostenposten op de begroting. Dergelijk beeld klopt niet omdat het enkel steunt op veranderingen in prestatiegerichte kenmerken van een persoon en geen oog heeft voor kwalitatieve ontwikkelingen. Heel anders wordt het als wij deze levensfase zien als een nieuwe etappe op de levensweg, met eigen mogelijkheden en eigen opgaven. 

Ja, er zijn beperkingen en verliezen op allerlei vlakken. Wij zijn op korte tijd in een gans andere wereld beland. Daardoor lijken ouderen vandaag meer dan ooit de greep op het leven kwijt te geraken. Dat maakt hen angstig en moedeloos en ondermijnt hun zelfwaardegevoel. 

"Ik  herken mijn wijk, mijn dorp niet meer ... er wordt hier zoveel gebouwd, er komen hier zoveel vreemden wonen, ... Zelfs onze kinderen en   kleinkinderen leven zo anders dan wij. Wij verstaan hen soms niet meer".

Het wordt helemaal moeilijk als onze overtuigingen en waarden zwaar onder druk komen omdat er allerlei toestanden onthuld worden die ons wereldbeeld en figuren in Kerk en wereld naar wie wij opkeken, ontluisteren. Terecht of ten onrechte. Dan begin je toch echt wel te twijfelen, vooral aan de zin van je eigen leven waarin je zoveel over hebt gehad voor die 'idealen'. Deze verborgen maar schrijnende zielennood tekent vele ouderen vandaag. 

Maar dat is maar een deel  van het verhaal. Ons leven wordt  ook rijker op andere vlakken: wij worden rustiger, milder, wijzer. Wij kunnen vrijer staan tegenover de maatschappelijke druk en zo misschien eindelijk het leven leiden dat wij altijd kostbaar hebben gevonden maar waaraan wij eerder niet toegekomen zijn. 

Kwetsbaar zijn doet niets af aan de waarde van de persoon. We blijven elk van ons een 'unieke' schakel in het grote geheel. We mogen op maat van onze krachten blijven meewer ken aan het welzijn van de samenleving. En dan hebben we het over zorg  dragen voor elkaar, begrip tonen, luisteren,  belangeloze gezelligheid, vriendschap en verzoening bewerken, toekomstperspectieven aanbieden die meer zijn dan vluchtige schijn. Daarin kunnen ouderen meesters zijn, zij het veelal in stilte, niet als vedetten maar als supporters aan de zijlijn. 

Verkiezingen 

De verkiezingen van 9 juni 2024 komen in beeld. Hoe gaan wij ons opstellen als gelovige senioren? 

Het doet er wel toe wie wij zijn als mens: wat wij doen of niet doen, hoe wij spreken over medemensen dichtbij of veraf, hoe wij samenleven in de buurt of de gemeenschap, hoe wij oordelen over toestanden, of wij zorgzaam omgaan met het milieu of achteloos verspillen... 

Sommige senioren belanden spijtig genoeg in het straatje van het inhalig 'pakken wat je krijgen kan' en giftige commentaar op alles en iedereen. Maar vele anderen willen positief bijdragen aan de samenleving. En dat kunnen ze. Ze moeten daartoe de ruimte krijgen en zeker ook de erkenning. Soms moeten wij als senioren een tegenstem durven zijn tegen de dominante tijdsgeest. 

Neen, dit is helemaal geen pleidooi voor een proteststem op verkiezingsdag. Wel geloven wij dat het steeds belangrijker wordt te durven opkomen - in debatten waar dan ook, aan de toog, in de huiskamer, in onze verenigingen  - voor wat ons echt waardevol lijkt voor de toekomst, vanuit onze eigen levenservaring of vanuit onze geloofshouding. 

Concreet denken wij aan

- de doorgedreven digitalisering van ons dagelijks leven. Natuurlijk is dit een enorme ondersteuning van alle communicatie, maar tegelijk lijken persoonlijke contacten en dienstverlening in winkels, banken, gemeentediensten enz.  afgebouwd te worden. Aan welke wereld bouwen wij zo? 

- de doorgedreven maatregelen voor controle en beveiliging (camera's, gezichtsherkenning  enz.). Natuurlijk beoogt men onze samenleving te beschermen tegen terrorisme. Maar als daarmee de individuele levenssfeer te grabbel wordt gegooid of elke kritische opstelling of creativiteit aan banden wordt gelegd, verliezen wij een kostbaar goed. 

- het omgaan met diversiteit.  Willen wij constructief meebouwen aan een samenleving waarin de verscheidenheid van de bevolkingsgroepen een rijkdom is of eerder een bron van achterdocht en toen mende conflicten? 

- de toekomst van onze planeet: is het van 'ze zal onze tijd nog wel uitdoen', of denken wij aan de volgende generaties? 

- de waardering voor onderlinge gratuite zorg versus een doorgedreven klemtoon op zelfontplooiing. 

- het klimaat van angst en wanhoop. Durven wij nog een hoopvolle stem laten horen? 

Dit lijstje is niet af. Redenen genoeg om  onze opstelling als christen, nl. 'kiezen voor leven, voor het laten opstaan van mensen', bij onze keuzes te laten doorwegen.

• Vorige
• Volgende