Mensen : ze lijken op bomen
Dat er tussen de boom en de mens een diepe verwantschap bestaat blijkt uit bepaalde uitdrukkingen die al een lange traditie achter zich hebben en die een vaste plaats gekregen hebben in ons dagelijks taalgebruik.
Hier een paar spreekwoorden. "De appel valt niet ver van de boom", waarmee wij bedoelen dat kinderen vaak aarden naar hun ouders. "Oude bomen mag je niet verplanten", waarmee we bedoelen dat het niet goed is bejaarde mensen van woonplaats te veranderen. "Hoge bomen vangen veel wind", waarmee we bedoelen dat personen van aanzien aan allerlei kritiek en commentaar kunnen bloot staan. In al die uitdrukkingen praten wij niet meer over bomen maar over mensen.
Hemel en aarde in elkaars armen
Tot de gestalte van bomen behoren in de eerste plaats zijn wortels die steeds dieper graven en grijpen naar houvast en voeding. Net zoals de boom heeft de mens ook wortels. Hij heeft er eigenlijk drie, hij wortelt in God, hij wortelt in zijn voorouders (stamboom), en hij wortelt ten slotte in de grond die God hem als een woonst gegeven heeft. Medemensen, de natuur en God kunnen hem een groot gevoel van veiligheid geven, een geruststellende zekerheid van zich gedragen en geborgen weten. Om compleet te zijn mag hij niet blijven stilstaan bij zichzelf maar hij moet zich opgenomen weten in deze drie groter verbanden.
Wortels
Wortels vragen om eerbied. Elke mens moet zijn eigen wortels beschermen op straffe van identiteitsverlies. Hij moet voeten in de aarde hebben en dit houdt heel wat in : verbondenheid met zijn familie, met de vorige generatie, met zijn cultuur. Verbondenheid met God als de bron waaruit hij geboren is en verbondenheid met de natuur. Plunderen en vernielen wij haar dan werken wij aan onze eigen ondergang. Slechts bomen met sterke wortels mogen hun takken wijd laten uitgroeien zonder dat ze het risico lopen omver te waaien.
Kruin
De tegenpool van de wortels is de brede kruin, wijdvertakt met takken twijgen en bladeren. De zijtakken uitgeschoten naar alle zijden zorgen voor een evenwicht van spanningen. Andere takken zijn naar boven gericht, de zon en de wolken tegemoet. Ze kijken verder en hoger, ze zeggen ons dat er meer is dan wat er hier en nu te beleven valt, meer dan dat we met onze ogen kunnen zien en met onze eigen oren kunnen horen. Ons leven is vaak zo afgeplat en verzakelijkt. Het hogere, God : het wordt zomaar weggeredeneerd. Willen wij volledig mens zijn dan is zo’n oriëntatie naar boven onontbeerlijk. De wortels in de grond, de takken hoog in de lucht verbonden met de aarde en de hemel. Het zegt ons wat wij als mensen precies te doen hebben : omhoog kijken en naar beneden. Voor gelovigen is dat omhoog naar God de allerhoogste, en naar beneden naar de mensen en de wereld. De bril van een gelovige heeft altijd een dubbele focus : verder kijken naar God als de einder van ons bestaan en heel dichtbij omzien naar anderen in naastenliefde en solidariteit.
Bomen in de bijbel
Bomen zijn in de bijbel gekend als symbool van bloei en levenskracht. Zo kan je bij de profeet Jeremia lezen, (Jeremia 17,7-8) : "Gezegend is hij die op de Heer vertrouwt en zich veilig weet bij Hem. Hij is een boom aan een rivier met wortels tot in het water. Hij heeft geen last van de hitte en zijn bladeren blijven groen. Een tijd van droogte deert hem niet, hij blijft vruchten dragen". En in de Bergrede gebruikt Jezus het beeld van de boom en zijn vruchten wanneer hij het over de mens heeft : "Zo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, maar de zieke boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom brengt géén slechte vruchten voort en een zieke boom géén goede. Aan hun vruchten zal je ze dus herkennen".
Verbondenheid
De boom als symbool wijst nog op een ander verwantschap. Bomen geven vruchten aan de mens en bieden geborgenheid en veiligheid aan de vogels. Omdat de mens ook een stuk natuur is weten wij ons ten diepste met elkaar verbonden, met alle menselijk leven, ook met het dierlijke en plantaardige. Wij mogen delen in het onuitsprekelijke mysterie dat het leven is. Het is allemaal het werk van één bij uitstek creatieve God, een Schepper.
Hits: 12403