Tuindag : Feest van O.L.V. van Tuine, Patrones van Ieper
Tuindag, het feest van Onze-Lieve-Vrouw van Tuine, wordt elk jaar gevierd op de 1° zondag van augustus.
In 2023 dus op zondag 6 augustus.
Op de vooravond,
in 2023 op zaterdag 5 augustus
verzamelen we om 20 uur op de Vestingen ter hoogte van het Esplanadeplein en trekken zo met het beeld van O.L.V. van Tuine in processie over de Ieperse Vestingen in een Mariale GEBEDSTOCHT.
Bij regenweer gaat het door in de kathedraal.
Iedereen is welkom.
Zowel het Kattenfeest en Tuindag zijn de twee bijzondere tijdstippen in de jaarkring van het Iepers leven.
Kattenfeest, de kattenkermis, is eigenlijk een herinnering aan de jaarmarkt, omstreeks 1075 door Robrecht de Fries ingericht, ter gelegenheid van de blijde inwijding van de Sint-Pieterskerk. De jaarmarkt of Kattenfeest, is ruim 300 jaar ouder dan Tuindag. Doch Tuindag ligt de Ieperlingen nauwer aan het hart dan het Kattenfeest.
Voor Wereldoorlog I viel het werk met dit feest nergens stil, doch met Tuindag was er overal arbeidsstilstand. Met het kattenfeest werd er misschien wel hier en daar kermis gevierd, met Tuindag stak men in elk huisgezin de voeten onder de kermistafel.
Na Gent en Brugge was Ieper ten tijde van de grote scheuring de meest bevolkte stad van Vlaanderen : er waren toen ongeveer 80.000 stedelingen. Men had wel rond de stad nog een welbevolkte voorstad van één tot twee kilometer breed, vroeger ook door vestinggrachten omgeven, die in 1329 op bevel van Filip van Valois, koning van Frankrijk, gedempt werden.
Het beleg van Ieper
Op dinsdag 9 juni 1383, vroeg in de morgen, luidde de stormklok in Ieper. De Engelsen en de Gentenaars waren in aantocht. Iedereen liet het werk vallen en men ging naar de aangeduide plaats om er de stad te verdedigen. De vijanden, 17.000 Engelsen en 20.000 Gentenaren, waren zeer onverwachts verschenen. De voorstad werd ingepalmd. De Ieperlingen lieten zich niet doen en 's nachts planden ze verschillende uitvallen. De voorwacht van de twee legers werd verslagen en op 11 juni kwam het eigenlijke leger toe. Op 3 juli kwam er voor de belegeraars een versterking bij van 20.000 man. De Ieperlingen vroegen de hulp van de graaf van Rijsel. Er werd onderhandeld met de bisschop van Norwich, maar alles liep op een sisser uit.
De Ieperlingen deden op 21 juli een uitval en vernielden heel wat van de stellingen van de Gentenaars. De dappere Ieperlingen verdedigden zich met hand en tand en zochten de bisschop van Luik op om te bemiddelen. Helemaal ontmoedigd ontzetten de bondgenoten na 23 aanvallen de stad, die zij gedurende 9 weken ingesloten hadden. Het was hoog tijd want de bevolking verkeerde in grote nood. Toen men 's anderendaags bemerkte dat de vijand vertrokken was, luidden alle klokken van de stad.
Er was ook reden toe : de Ieperlingen aan hun lot toch een beetje overgelaten, hadden zich immers weten te verdedigen tegen de Engelsen, de beste schutters der christenheid, en tegen de Gentenaars, de bedrevenste en stoutmoedigste krijgers van Vlaanderen.
Onze-Lieve-Vrouw van Tuine
Onze-Lieve-Vrouw, de beschermheilige van de stad, kreeg een eredienst, een beeld in de schepenzaal, en de H. Maagd, voor het altaar bij de Minderbroeders-Recoletten, werd omringd met een borstwering of een tuin, zinnebeeld van de zwakke versterkingen die de stad bevrijdden. Vandaar werd ze in het vervolg Onze-Lieve-Vrouw van Tuine genoemd.
Enkele dagen later werd er in overeenkomst met de geestelijkheid van de stad een plechtige dankprocessie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw gehouden op 8 augustus 1383 en later werd ze in het eerste weekend van augustus gehouden.
In de loop van de jaren hebben andere feesten, het oorspronkelijk godsdienstig karakter van de Tuindag in de schaduw gesteld. Toch houden de echte Ieperlingen nog aan de Tuindag-processie op de vesten van de stad. En wie het hele verhaal wil zien, kan in de kathedraal het mooie schilderij bewonderen, die deze geschiedenis maakt.
Verering vandaag
Tuindag, het feest van Onze-Lieve-Vrouw van Tuine, wordt elk jaar gevierd op de 1ste zondag van augustus.
Op de vooravond verzamelen we om 20 uur op de Vestingen ter hoogte van het Esplanadeplein en trekken zo met het beeld van O.L.V. van Tuine in processie over de Vestingen voor een Mariale GEBEDSTOCHT.
Iedereen is welkom.
(bij regenweer in de kathedraal)