ALLERHEILIGEN - ALLERZIELEN: het donker drijft ons naar het Licht

Laatst bijgewerkt: zaterdag 25 november 2023 Gepubliceerd: vrijdag 20 oktober 2023 Geschreven door Lode Caes
Voorbij wolken van gemis
aan de horizon
van de herinnering
blijven de geliefden
ons omringen.

Moge deze gedachte voor al wie onlangs of in het verleden een geliefde heeft verloren een troost zijn dat er achter de donkere wolken van het gemis en de leegte zoveel mooie herinneringen zijn die blijvend zijn. Onze dierbare overledenen zijn onze voorsprekers bij de Heer en zijn Hemelse Moeder. De tedere herinnering is het wakende vuur dat ons hart blijft verwarmen. De dood is niet het einde maar een horizon waarachter het ondenkbare voor onze geest verborgen ligt. Een sprankel hoop bij wie verweesd achterblijven is reeds voldoende om het donker te verlichten en te hopen op een weerzien.

Dit komt tot uiting in de vormgeving en kleuren binnen het ontwerp. Trek de vier rode elementen door en het kruis komt in beeld. Het kruis waar we vol hoop, geloof en liefde naar opkijken, om eens wanneer onze weg ten einde loopt ons voor altijd geborgen te weten in een allesomvattende liefde.

Roos Decrock.

Je kunt maar moeilijk volhouden dat het leven een pretje is. Zeker er valt veel te genieten, maar daar weegt het nodige aan verlies en pijn tegen op. Ook de wereld biedt geen vrolijk schouwtoneel. Er is zoveel onrecht, er is zoveel bizar lijden, dat je eerder een vraagteken zet bij die mensen die als ware lolbroeken door het leven huppelen, dan bij hen die daar nu en dan pittig onder lijden. Het is niet meer dan normaal dat mensen hun portie levensverdriet te verduren krijgen.

Weltschmerz

Verdriet heeft niet altijd een aanwijsbare reden. Het kan je in alles voor de wind gaan en toch word je gekweld door sombere gevoelens. Alsof er een gapende wond in je ziel zit. Het duidt op een of ander verlies. Het geeft ook een gevoel van diepe eenzaamheid. Jij lijkt de enige te zijn die dit doormaakt. Er hangt dan een mist over het leven, die de toppen verhult en de kleuren dempt. Hij komt in de vorm van malaise, een gevoel van vergeefsheid en treurigheid, een levenspijn, die de Duitse Romantici met de term ‘Weltschmerz’ zo treffend weergaven.

Wat wil het donker je zeggen?

Er is wel degelijk sprake van verdriet. Maar eigenlijk is het een gezond verdriet. Het hoort bij het leven. En het wil iets zeggen, maar dan moet je er wel naar luisteren. Het de tijd geven. Het serieus nemen.

Misschien wil het je eenvoudig duidelijk maken dat je niet altijd even vrolijk en dansend door het leven hoeft te gaan. Misschien wil het je zeggen dat je bent leeggezogen door je werk, door de verwachtingen van mensen waaraan je altijd maar wilt voldoen, door het heilige 'moeten'. Misschien geeft het onverwerkt verdriet aan. Verdriet van heel vroeger of van kortgeleden, waar je niet aan toe komt omdat je het te druk had, je gezin je opeiste, je er niet aan toe kwam om te huilen en boos te zijn. Misschien wil het je wijzen op een verkeerde levenshouding.

Het donker wil je iets zeggen. Het gaat ergens om. En het is gezond. Het drijft je ergens naar toe, maar je moet je erin niet blijven wentelen.

Heel zijn leven verbindt de mens zich aan mensen en allerlei dingen, die hij ook steeds weer achter zich moet laten. Het menselijk leven lijkt zo één groot verlies. Verdriet en melancholie maken deel uit van een rouwproces om tot aanvaarding te komen. Omdat de pijn niet uit te houden is, wordt een mens gedwongen om zich los te maken en te onthechten. In de leegte die dan ontstaat, lost het verdriet stilaan op en bloeien er als vanzelf opnieuw mededogen en liefde en vrede op. Openstaan voor de liefde wekt positieve gedachten en die verdrijven dan weer de donkere wolken van boosheid, verdriet en wanhoop.

Het duister verlangt naar het licht

En dan zitten we midden in het Bijbelse taaleigen. In de Bijbelverhalen horen we juist de oproep om stevig toekomstgericht en hoopvol in het leven te staan. Pessimisme wordt niet op prijs gesteld, daaruit spreekt immers ernstige twijfel aan Gods beloften.


Toch kun je niet zeggen dat er in de Bijbel nooit sprake is van zwaarmoedige gedachten. Maar die hebben altijd betrekking op God, of liever: de afwezigheid van God. Duisternis verwijst in de Bijbel altijd naar het gemis van Gods licht. En het is dan ook alleen God die de duisternis kan opheffen:

‘De Heer, mijn God, doet mijn duisternis opklaren.’ (Ps. 18:29)

Ook Psalm 139 gaat ver in het vertrouwen dat God groter zal zijn dan de duisternis van zijn eigen afwezigheid.

Het lijkt soms of God zijn gezicht verbergt. Dat hoort bij het geloofsleven. Het zijn de momenten dat je geloof blijkbaar geoefend moet worden. God zegt zelf als het ware: ‘En nu tussen ons!’ En Hij verstopt zich: ‘Zoek mij maar als het je menens is!’ Zoiets moet het wel zijn, dat donker. Je strekt je wanhopig uit naar het licht van God, dat er ooit was, dat je kende. Maar het blijft een tijdje doods en dor en donker. Deze duisternis is een wezenlijk element van een levend geloof. En de ervaring van ieder, die hier doorheen gaat, is dat ‘het’ ook weer terugkomt. Het? De nabijheid van God, de vonk, de gloed, de liefde. Het Licht …

Heer, ik dank U dat ik ...
heb mogen leren kennen.
Ik dank U voor alles wat hij/zij
voor mij heeft betekend,
voor de mooie herinneringen,
die ik aan hem/haar heb.
Heer, zie mijn verdriet.
Zegen mijn droefheid
en help mij te groeien
in geloof, hoop en liefde.
Neem ... op in uw vrede.
En jij ... die nu bij de Vader bent
en tegelijk toch zo aanwezig,
blijft in mijn hart.
Help mij te geloven in het leven.
Geef me de moed volop te leven, hier en nu,
terwijl we uitzien
naar ons weerzien
in de eeuwige vreugde. Amen.
Hits: 2215