Loop eens een kerk binnen - La cathédrale de la Lys

Laatst bijgewerkt: zaterdag 19 november 2022 Gepubliceerd: vrijdag 09 augustus 2019

Kerken oefenen nog steeds een grote aantrekkingskracht uit op mensen. Het is sterker dan onszelf. Op reis of eendaagse uitstap lopen we vlug eens een kerkgebouw binnen. Al is het maar om even te verpozen, de koelte op te zoeken of te schuilen voor een fikse regenbui. Willen of niet maar meteen komt daar ons een gevoel van rust en sereniteit tegemoet. Die keert ons buitenste-binnen en dan welt er wel eens een gebed uit ons hart. Ook de architectuur en de esthetiek kunnen ons binnenleiden, gevoelig maken voor het sacrale. We zijn dan beter in staat de wereld met gelovige ogen te schouwen. We weten dus wel min of meer wat we kunnen verwachten wanneer we een kerk binnengaan. Maar een enkele keer word je toch onverhoeds verrast door wat je te zien krijgt.

Neem nu de Sint-Petrus-en-Pauluskerk van Waasten (Fusiegemeente Komen-Waasten). Vlakbij, maar een plaats waar je niet komt omdat je er niets verloren of te zoeken hebt. En toch, op zo'n verloren vakantiedag ga je er toch heen, benieuwd wat die uithoek te bieden heeft. Bij nader inzien een plek om te koesteren. Je wordt er als het ware meteen vijftig jaar teruggeworpen in de tijd. 1963, toen de gemeente bij het vastleggen van de taalgrens als een enclave werd overgeheveld van de provincie West-Vlaanderen naar Henegouwen. Waar hier sindsdien zowat elke stads- of dorpskern werd gerenoveerd, is daar bijna alles bij het oude gebleven. En dat is jammer want Waasten heeft een patrimonium om 'u' tegen te zeggen.

Na de Eerste Wereldoorlog werd het compleet verwoeste stadje heropgebouwd. Waar in Zonnebeke architect Huib Hoste hier en daar met veel moeite z'n modernistische stempel kon drukken, nam het architectenbureau van Kortrijkzaan Jan Robert Vanhoenacker de heropbouw met werve in handen. Zijn bekendste bouwwerk is de KBC- of Boerentoren in Antwerpen. Zo tref je hier naast nogal wat herenhuizen en een stadhuis met belforttoren in art-decostijl ook nog de genoemde imposante kerk aan opgetrokken in neoromaanse, moderne Byzantijnse stijl. Vanwege haar grootse afmetingen heeft ze inderdaad de allure van een kathedraal langs de nabijgelegen Leie, die enkele meters verder de grens met Frankrijk trekt.

Augustijnerabdij

Voor de kerk trekt 'Le Mountche' een beeldhouwwerk van Bernard Verhaeghe meteen de aandacht. Het symboliseert het altruïsme van de monniken van de augustijnerabdij die hier in 1138 werd opgericht. De abdij strekte zich uit van de huidige kerk tot aan de oevers van de Leie. Rond de site ligt een wandelpad waar op borden de plaats in z'n geheel haarfijn historisch wordt toegelicht. Hoewel de geestelijken na de Franse Revolutie (1792) verplicht werden hun gebouwen te verlaten, houden de inwoners van Waasten – de Mountches, de kleine monniken – de gulheid van de monniken verder levendig. Zo is de avondstoet van Sinterklaas daar nog steeds een uiting van die herinnert aan een rijk verleden.

Binnenin imponeert de kerk vooral ruimtelijk en bevat ze heel wat opmerkelijke kunstwerken. De prachtige barokke koorstoelen uit 1714, afkomstig van de oude plaatselijke abdij, gaan er samen met een belangrijk meubilair in gevlamde keramiek, dat geïnspireerd is door de art nouveau. De doopvont en een barokke lezenaar in rood marmer ontsnapten aan de vernielingen van de oorlog van 1914-1918. In de crypte bevinden zich twee polychrome graven uit de 14e eeuw, waaronder dat van Robrecht van Kassel (1278-1331), zoon van de graaf van Vlaanderen. De glasramen verbeelden verder het leven van de zalige Jan van Waasten, bisschop van Terwaan (1065-1130).

Hits: 11396