Leven in balans en harmonie

Laatst bijgewerkt: zaterdag 15 februari 2020 Gepubliceerd: donderdag 16 januari 2020

Afbeelding © Quang Nguyen vinh – Pixabay

Bij het begin van een nieuw jaar wensen mensen elkaar voorspoed en geluk toe. Het is voor velen ook een moment om dat verhoopte geluk in langzaam, gerijpte goede voornemens in daden om te zetten. Maar wat betekent geluk? Wat is de kortste weg er naar toe? Een kluif voor Adem-Tocht, de spiritualiteitsbeweging voor senioren. Ria Grommen schreef voor het gelijknamige tijdschrift een bijdrage waarin ze pleit voor meer soberheid en eenvoud, een pad met onvermoede perspectieven. Enkele kerngedachten …

Na een tv-uitzending in Amerika, waarbij twee rijke ‘sterren’ een tijdlang zonder luxe moesten leven, groeide bij veel mensen het verlangen te verzaken aan de ‘ratrace’ van ‘steeds meer’. Het werd een ‘hype’ met een naam ‘simply life’ en een devies: ‘ontspul’ of behoud enkel wat je echt nodig hebt en schrap alle activiteiten die je geen voldoening geven. Mensen geven er zich steeds meer rekenschap van dat ons economisch systeem van ongebreidelde consumptie ons leven stuurt en beheerst door in wezen onstilbare verlangens op te wekken. Ze worden er niet gelukkiger van, integendeel. Het is bron van frustraties, onbehagen, aantasting van eigenwaarde, zinloosheid, het leidt tot burnouts, depressies, ja zelfs levensmoeheid en zelfdoding ...

Dat seculier besef is zeker niet nieuw. In 1973 verscheen het onvolprezen boekje van Ernst Friedrich Schumacher ‘Small is Beautiful’ waarin hij toen al stelde dat ‘economie als filosofie’ een doodlopende weg is. Oneindige groei past gewoonweg niet in een eindige wereld. In dezelfde periode pakte de Vlaamse Jezuïet Luc Versteylen uit met zijn politieke beweging ‘Anders gaan leven’.

Eenvoud van leven’, is net zoals ‘ascese’ geen doel op zichzelf. Een gevaar dat bij elke hype om de hoek loert. Het is een weg om ruimte te scheppen voor wat echt belangrijk is in het leven. Gelovigen herkennen in deze adviezen ongetwijfeld heel wat Bijbelse levenswijsheid, waarin eenvoud gekoppeld wordt aan al wat ons overstijgt in het leven. Denk maar aan passages als: Alles is ijdel. Wat heeft een mens aan al zijn zwoegen en tobben?’ (Prediker, 1,3) – ‘Maak je niet bezorgd over wat je zult eten of welke kleren je zult dragen, want het leven is meer dan het eten en het lichaam meer dan de kleding... Nee, zoek Zijn koninkrijk...' (Lucas 12,22-23,31) en nog zoveel andere.

Senioren mogen dan ‘op rust’ zijn, ook bij hen lijkt de drukte erin geschoten. Hun overvolle agenda laat vaak onvrede na. Er is nog zoveel – ‘zolang het nog kan’ – te doen waar ze eerder niet aan toe kwamen. De bucketlists voor de ‘happy few’: veelvuldig reizen, op restaurant gaan, ... het is een vorm van status hoog houden, dikwijls ten koste van de beleving. Kunnen of niet – vergeet niet dat vele mensen het moeten doen met een karig pensioentje – brengt hoe dan ook veel onrust. Ook de seniorencultuur is grondig gecommercialiseerd en gemediatiseerd.

Het verlangen naar eenvoud en soberheid is een evangelische grondhouding. Er wordt ons toegezegd ‘bevrijd je van ijdele gehechtheden en richt je op wat duurzaam is’. In de woestijn heeft Jezus zijn diepste roeping ontdekt, wars van rijkdom, eer en macht. Onze diepste geluk is ‘er mogen zijn’ en je door mensen en door God onvoorwaardelijk ‘geliefd weten zoals je bent’. Het sluit aan bij wat Dirk de Wachter, psychiater, zegt over geluk in zijn boekjeDe kunst van het ongelukkig zijn’. Het dwangmatige najagen van geluk heeft ons niet gelukkiger gemaakt, stelt hij vast. Integendeel: burn-out en eenzaamheid zijn de epidemieën van deze tijd. ‘Streven naar geluk (als consumtieproduct) is een vergissing. Streven naar zin en betekenis daarentegen is waar het leven om draait.’ Hij roept eveneens op tot verbinding en zorg voor mekaar en voor de natuur.

Eenvoud en soberheid in ons leven realiseren: hoe doe je dat ?

Het gewone herwaarderen

door eenvoud (consumptie inperken) en soberheid (niet uit zijn op ‘top prestaties’): de eenvoudigste dingen herwaarderen zoals ze zijn en niet zoals ze zouden moeten zijn. De realiteit is beperkt, maar tegelijk bevat ze een schat aan rijkdom. Tel dus maar je zegeningen van elke dag! Deel ze met anderen. Wijd je toe aan de dagdaagse taken die je te doen hebt. Daarbij hoef je jezelf niet van alles te ontzeggen, maar zoek waar je hart behoefte aan heeft.

Versnippering en schone schijn vermijden

is wezenlijk voor ‘simply life’. De kern ervan is dat je een authentieke levenshouding nastreeft en jezelf blijft in alle kringen waarin je je beweegt, ook te midden van alle tegenstrijdige waarden die er verkondigd worden. Het inperken van de veelheid van prikkels die via internet op ons afkomen leren beheersen, is een opgave. Wie voortdurend ‘surft’ blijft onvoldaan achter. Ook aandachtig leven (mindfulness) – wanneer je loopt, loop, wanneer je eet, eet ... – behoort tot de kern van gelukkig leven: alles rustig kunnen overdenken, de momenten plannen waarop je wat kunt overdenken, ‘jezelf weer verzamelen’ voorkomt ‘buiten adem zijn’. Voor ‘adem-tochters’ heel belangrijk!.

Durven kiezen

uit de veelheid van wat aangeboden wordt is geen verarming, maar de voorwaarde tot het voldoen van de echte verlangens. Voor wie niets meer verwacht na de dood kan het problematisch zijn. Onze eindigheid dwingt ons hoe dan ook te zoeken naar wat blijvend zin geeft aan ons bestaan. Voor christenen is dat zoals de koopman het zoeken naar ‘de kostbare parel’ waarvoor je al de rest verkoopt (Mattheus 13:44-46). Etty Hillesum schrijft erover in haar dagboek ‘Het verstoorde leven’ , over de periode in haar leven 1941-1942 voor ze omkwam in Auschwitz: “Niet ik speciaal wil iets of moet iets, het leven is groot en goed en boeiend en eeuwig en wanneer je zo erg de nadruk op jezelf legt en spartelt en raast, dan ontgaat je die grote en machtige en eeuwige stroom die het leven”. En wat verder: “Ik zeg nu heel ootmoedig en ik meen het eerlijk: mijn God, ik dank je ervoor dat je me zo geschapen hebt zoals ik ben. Ik dank je ervoor dat ik zo vol wijdheid mag zijn soms, die wijdheid is toch niets anders dan een vervuld zijn van jou. Ik beloof je dat mijn hele leven een streven zal zijn om tot die schone harmonie te komen en ook tot die deemoed en werkelijke liefde waartoe ik de mogelijkheid in mijn beste momenten in me voel.” (Het Verstoorde Leven, 1981, p.71-72)

Tot slot:

Eenvoud en soberheid hebben meer dan alleen met eenethische’ houding te maken. Ze dragen in zich eenspiritueel’ aspect: ze openen de mogelijkheid om ons diepste zelf te ontdekken, iets onaantastbaars en eeuwigs in ons: God die ons leven draagt. We moeten ons niet meer bewijzen. We mogen er zomaar zijn vanwege Hij die er ‘voor ons is’.

Binnen onze Pastorale Eenheid komen maar liefst 4 groepen maandelijks op een vast tijdstip samen, daarin delen ze in vriendschap hun zoeken, hun inzichten en ervaringen, in respect voor elkaars aanvoelen en overtuiging. Geïnteresseerd in een bijeenkomst van Adem-Tocht? Neem dan voor meer info contact op met een van de plaatselijkse voorzitters:

Annie Vercaigne: 057 20 93 81 – Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Jacques Depuydt: 057 20 55 25 – Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Luc Thorrez: 057 42 28 48 – Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Paul Verraes: 057 42 25 84 – Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Hits: 8889